Hirudotherapie (bloedzuigertherapie)
Algemene informatie
Van oudsher waren bloederige drainageprocedures al betrokken en bekend bij alle volkeren. Dit wordt verklaard door de kennis dat de toestand van een patiënt verandert na een spontane bloeding. Op basis van deze observaties werden er verschillende bloederige drainagemethoden gebruikt.
Aan het begin van de 19e eeuw werd bloedzuigertherapie in heel Europa zeer populair.
Start wetenschappelijk werk vanaf 1880: er kwam onderzoek naar de biologie van de bloedzuigers en vooral naar de samenstelling en fysiologische effecten van hun speeksel. In laboratoriumtests werd rond 1884 ontdekt dat er een stof in het speeksel van de bloedzuigers aanwezig was die de bloedstolling remde bij proefdieren en in vitro tests (in 1904 beter bekend onder de naam Hirudine). Het duurde echter 50 jaar voordat iemand de stof Hirudine veilig en net kon isoleren en verder te onderzoeken.
De speekselklierafscheiding van de medicinale bloedzuiger bestaat voor 90% uit water. Hierin zitten biologisch actieve eiwitten, peptiden en lipiden. Tot nu kon slechts een deel van de, waarschijnlijk meer dan 100 biologische actieve stoffen, geïdentificeerd worden. Met de verfijning van de analytische methoden werd het mogelijk om verschillende componenten van de secretie te isoleren en te karakteriseren. Deze onderzoeken zijn vooral gedaan in Rusland waardoor we vandaag de dag niet alleen de aard en structuur, maar ook de fysiologische effecten van sommige stoffen in de speekselkliersecretie kennen.
Wat doet het?
Uit de lange geschiedenis van de klinische praktijk en modern in vivo en in vitro laboratoriumtests naar de geneeskrachtige eigenschappen van bloedzuigers, weten we dat bloedzuigertherapie:
- Stimuleert de bloed- en lymfestroom
- Ontlastende en ontgiftigende werking
- Remt coagulatie en proteolyse
- Beïnvloedt het transport van monovalente kationen en Ca2+-ionen
- Hypotensief, antihypoxisch, anti-ischemisch, ontstekingsremmend, immuunmodulerend, lipolytisch, fibrinolytisch, trombolytisch, anti-sclerotisch
- Verbetert permeabiliteit van het bindweefsel
- Werkt antidepressief
Wanneer kan hirudotherapie nuttig zijn?
Bloedzuigers zijn in te zetten bij onder andere:
- ataxie
- bloed oor
- uierontsteking
- gewrichtsgal
- huidveranderingen
- hoefbevangenheid
- kruisbandblessures
- mok
- ontsteking van de zenuwen
- drukpunten door het zadel
- artrose
- tendinitis (peesontsteking)
- zomereczeem
- artritis
- etterige wonden
- hematomen
- littekens
- piephak
- schoftbuilen
Duur en frequentie van behandeling
Gemiddeld duurt een behandeling tussen de 1 - 2 uur. Afhankelijk van de klacht zijn er meerdere behandelingen nodig (1 - 3).
Voorzorg, reactie van het paard en nazorg
Over het algemeen wordt een beet van een bloedzuiger niet pijnlijk ervaren en wachten de meeste paarden een behandeling geduldig af.
U krijgt van mij bij elke behandeling een formulier met aandachtspunten wat betreft voor- en nazorg.
Om een behandeling met bloedzuigers aan te vangen is het belangrijk dat:
- het gebeurt in een schone omgeving, liefst niet op stro/zaagsel
- de huid van paard niet behandeld is met crèmes, vliegenspray e.d.
Contra-indicaties
Behandeling met bloedzuigers wordt niet gedaan bij:
- anemie (bloedarmoede)
- gebruik van anticoagulantia (coumarinederivaten oa.)
- bloedstollingsstoornissen
- bloedverdunners
- diabetes mellitus
- wondroos
- koorts/acute infectieziekte
- histamine allergie
- cachexie
- leukemie
- maagzweren
- kwaadaardige tumoren
- gebruik van bepaalde pijnstillers die een bloedverdunnend effect hebben (bv. Equipalazone®, Rimadyl® en Aspirine®)
- drachtigheid
- immuunsuppressie